Vier communicatietips van Franciscus - Waarheid in tijden van internet (9/15)
Een tijd geleden gaf ik een voordracht aan de
theologiefaculteit van de KULeuven over “Waarheid in het digitale tijdperk”.
Enkele uittreksels. (9/15)
Van Franciscus kan je niet zeggen
dat hij progressief is. Ook niet dat hij mensen naar de mond wil praten. Wat
hij zegt is vaak zoet noch zacht. Toch luisteren mensen graag naar hem. Ook de
willekeurige surfer, welke ook zijn achtergrond is, kan zich aangesproken weten
door Franciscus.
Hoe kan je dit duiden? Ik wil
vier elementen noemen die de aantrekkingskracht van Franciscus kunnen verklaren.
·
Mensen
verstaan Franciscus. Ook Jan met de pet. Ook gewone journalisten. Hij gebruikt
geen dure woorden. Zijn zinnen zijn kort. Ervaringsgericht. Hij gebruikt
beelden, grappen en voorbeelden. Mogelijks missen zijn uitspraken, door hun
eenvoud, soms wat nuance. Maar de toehoorders weten zich persoonlijk
aangesproken en dus ook gerespecteerd. Dit maakt dat de uitspraken van
Franciscus helemaal geschikt zijn voor de digitale omgeving. Het is te kort
door de bocht, maar je zou bijna kunnen zeggen dat Franciscus spreekt in tweets
(gekende voorbeelden zijn uitspraken over Kerk
als een veldhospitaal, de herder die moet ruiken naar zijn schapen …). Door
het feit dat je makkelijk oneliners kan puren uit zijn homilies en toespraken,
geeft de paus de journalisten niet alleen gesneden brood. Bovendien snijdt hij
zélf het brood. Hij stuurt zijn communicatie zélf aan.
·
Franciscus
ontvangt doorlopend staatshoofden en andere beroemdheden. Maar net zo goed gaat
hij lunchen met daklozen of trekt hij tijd uit voor een gesprek met gewone
Vlaamse jongeren. Hij geeft interviews aan de grote wereldkranten, maar ook aan
ons eigen Tertio. Niemand is te min
voor Franciscus.
·
Ruimer nog, Franciscus richt zich niet tot de kleine rest, niet enkel tot katholieken
of tot christenen. Eigenlijk richt hij zich vaak tot alle mensen van goede wil.
Zelf ben ik verantwoordelijk in NL en VL voor het Wereldwijde Gebedsnetwerk van de Paus – het voormalige apostolaat
van het gebed (40 miljoen mensen over de hele wereld). Maandelijks vertrouwt de
paus gebedsintenties toe aan dit netwerk. Franciscus heeft ervoor gekozen om
voortaan die intenties zo te formuleren dat ze raken aan – ik citeer hem –de uitdagingen voor de mensheid.
·
Tot slot, in
ethische dossiers is Franciscus strak in de leer. Maar tegelijk is er zijn
systematische aandacht voor de barmhartigheid en zijn doorlopende uitnodiging
tot pastorale bekering waarbij hij ook niet aarzelt om zichzelf in vraag te
stellen (voorbeelden: Wie ben ik om te
oordelen - De sacramenten zijn geen
beloning voor perfecte gelovigen, maar een krachtig medicijn voor de zwakken)
Reacties
Ja, want er is hier in onze streken een totale onverschilligheid om de persoon van Paus Franciscus.
Waar horen wij de gebedsintenties van de Paus in de voorbede.
Wat ik wel ervaar dat zijn invulling misbruik wordt in de pers weergave en ook om bepaalde ideologieën ingang te laten vinden.